Οικογενειακή συμβουλευτική
Η συμβουλευτική της οικογένειας είναι ο κλάδος εκείνος της συμβουλευτικής που ασχολείται κυρίως με την επίλυση των προβλημάτων που ανακύπτουν από τη συζυγική ή οικογενειακή σχέση.
Επεκτείνει όμως το ρόλο της για να συμπεριλάβει και τον οικογενειακό προγραμματισμό – την προετοιμασία, δηλαδή, για το γάμο – και τις περιπτώσεις διαζυγίων, όπου πλέον η απόφαση για τη διάλυση της οικογένειας έχει ληφθεί και η βοήθεια του συμβουλευτικού ψυχολόγου έγκειται κυρίως στο να βοηθήσει τα μέλη της οικογένειας να αντιμετωπίσουν πιο εποικοδομητικά τα προβλήματα που προκύπτουν από αυτή τη διάλυση.
H οικογενειακή συμβουλευτική (ή συζυγική συμβουλευτική) αναπτύχθηκε ιδιαίτερα τα τελευταία 50 χρόνια γιατί, λόγω και της ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης στα ανθρώπινα δικαιώματα, μπόρεσαν κυρίως τα πιο «αδύναμα» μέλη της οικογένειας – οι γυναίκες και τα παιδιά – να υψώσουν τη φωνή τους και να αναδείξουν έτσι πολλά από τα οικογενειακά προβλήματα που αντιμετώπιζαν. Επιπλέον, τα όλο και μεγαλύτερα ποσοστά διαζυγίων και χωρισμών, οι γεωγραφικές μετακινήσεις της οικογένειας και η απομάκρυνση από άλλα συγγενικά πρόσωπα καθιστούν έντονη την ανάγκη των μελών της οικογένειας να μιλήσουν και να ζητήσουν βοήθεια για τις συγκρούσεις και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
Η συμβουλευτική της οικογένειας ή των συζύγων απαιτεί γνώσεις διαφορετικές από εκείνες της ατομικής συμβουλευτικής. Προϋποθέτει γνώση και κατανόηση των τρόπων με τους οποίους λειτουργούν τα ζευγάρια αλλά και ολόκληρη η οικογένεια. Σε κάθε φάση της εξέλιξής της η οικογένεια αντιμετωπίζει διαφορετικές καταστάσεις ή οι κρίσιμες φάσεις που περνάει προέρχονται από άλλες πηγές. άλλα προβλήματα αντιμετωπίζει το νιόπαντρο ζευγάρι, άλλα η νεαρή οικογένεια, άλλα η οικογένεια με παιδιά στην εφηβεία, άλλα η οικογένεια με γονείς που βγαίνουν στη σύνταξη και άλλα το ζευγάρι των ηλικιωμένων που τα παιδιά τους έχουν φύγει πια από το πατρικό σπίτι.
Η διαδικασία της οικογενειακής συμβουλευτικής οπωσδήποτε διαφέρει από ειδικό σε ειδικό. ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες αρχές που τηρούνται από όλους. Μια από αυτές είναι, πως, τουλάχιστον στις πρώτες συναντήσεις, ο συμβουλευτικός ψυχολόγος βλέπει και συζητάει με κάθε μέλος ξεχωριστά, έτσι ώστε και τα ίδια τα μέλη της οικογένειας να μιλήσουν και να εκφραστούν πιο ελεύθερα (αφού δε θα είναι παρούσα η υπόλοιπη οικογένεια για να αντιδικήσει ή να διαφωνήσει) και ο ειδικός να αποκτήσει μια προσωπική εικόνα για το κάθε μέλος.
Μια άλλη αρχή είναι πως, από τη στιγμή που ο συμβουλευτικός ψυχολόγος θα κατανοήσει την άποψη κάθε μέλους, και θα αναγνωρίσει τις πηγές των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν στις μεταξύ τους σχέσεις, θα αρχίσει να ερμηνεύει τις στάσεις και τα συναισθήματα του κάθε μέλους και να τα μεταφέρει ενδεχομένως και στους υπόλοιπους για να διευκολύνει κάποια καλύτερη επικοινωνία μεταξύ τους. Τέλος, όταν καταλάβει ότι αρχίζει να υπάρχει κάποιο σημείο επαφής μεταξύ των μελών της οικογένειας, θα τους συναντήσει και θα συζητήσει με όλους μαζί, θα τους αφήσει να μιλήσουν και μεταξύ τους, διευθύνοντας ο ίδιος τη συζήτηση, έτσι ώστε να βρουν από κοινού μια λύση στο πρόβλημά τους.
Τα θέματα με τα οποία ασχολείται συνήθως η οικογενειακή συμβουλευτική είναι: διαπροσωπικές σχέσεις συζύγων, γονέων και παιδιών, αδελφών. προβλήματα ανατροφής των παιδιών. σεξουαλικά προβλήματα. οικονομικά και νομικά προβλήματα. επίσης, επιλογή συντρόφου και πρόβλεψη επιτυχίας ή αποτυχίας μιας σχέσης στην περίπτωση του οικογενειακού προγραμματισμού.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Μαλικιώση – Λοΐζου, Μ. (2013). Συμβουλευτική Ψυχολογία. Αθήνα: Πεδίο.
